Waar het allemaal begint...

Het eerste artikel op Sprookjeshaar is eindelijk gearriveerd! En omdat dit artikel het allerprilste begin van de blog betekent leek het me een goed idee om ook bij het begin van haar te beginnen: Hoe ontstaat een haar en waar bestaat het uit?

(Wat gebeurt er allemaal in die hoofdhuid?)

Back to the Roots…

Onze huid bestaat uit 3 lagen: de opperhuid, lederhuid en het onderhuids bindweefsel. In de middelste laag (soms raakt het al de vetlaag van het onderhuids bindweefsel) bevinden zich de haarfollikels, of haarzakjes, in goed gezelschap van o.a. zenuwen en talg & zweetklieren. De vorm van de haarfollikel bepaalt of je haar krult of stijl is.

Om het haarzakje heen bevinden zich 2 schedes. De binnenste volgt de haar tot aan de opening van de talgklier. De buitenste stopt iets later, pas na de talgklier. Aan de buitenste schacht zit een klein spiertje gehecht, wat ervoor zorgt dat de haar rechtop gaat staan en je kippenvel krijgt.

Onderaan een haarzakje zit een inham, deze ‘inham’ wordt de haarpapil genoemd. De haarpapil is waar het als het ware pas echt begint. In de haarpapil vindt namelijk de celdeling plaats, van daaruit ontstaat en groeit het haar. De cellen kunnen zich delen omdat ze in de haarpapil voorzien worden van voedingstoffen, aangeleverd door allemaal kleine bloedvaatjes die vanuit het onderhuids bindweefsel de haarpapil binnengaan. De allereerste cellen van een haar worden ook wel de haarmatrix genoemd. Deze cellen bevatten 2 soorten melanine. Hoeveel melanine je van elke soort hebt bepaald uiteindelijk de kleur van je haar.  

Om de haarpapil heen, als een soort hoedje, zit de haarbol. Deze haarbol is de bolvormige uitstulping van de haarwortel. De haarfollikel, wortel en papil worden gezien als het levende deel van ons haar.

(Lengtedoorsnede haar)

Vrijheid…

In de haarpapil vind dus de celdeling plaats waardoor ons haar groeit. Omdat er onderaan steeds nieuwe cellen ontstaan verplaatsen de bestaande cellen zich naar boven, naar de oppervlakte van onze huid. Tijdens deze reis veranderen de cellen, ze sterven af en verhoornen. Hierbij verandert de ‘stof’ van de cellen grotendeels in keratine. De afgestorven en verhoornde cellen vormen samen de haarschacht, het deel van het haar wat je kunt zien.

(Dwarsdoorsnede haar)

Binnenstebuiten…

Een haar in zijn geheel, dus de wortel en de schacht, bestaat uit 2 of 3 lagen: het merg, de schors en de geschubde laag.

De binnenste laag, het merg, hoeft niet altijd aanwezig te zijn en is vaak alleen aanwezig in dikkere haren.

De schors is het dikste deel van de haar en maakt dan ook zo’n 90% van het gewicht van de haar uit. De schors bestaat uit zogenaamde micro- en macrofibrillen, de haarvezels. Deze fibrillen zijn eigenlijk langgerekte cellen die samen strengen hebben gevormd. Deze cellen bestaan uit keratine, wat gevormd is door de afsterving van de cellen. De fibrillen worden van elkaar gescheiden door celmembranen. Het geheel wordt dan weer bij elkaar gehouden door een kitsubstantie. Hoe elastisch een haar is en hoeveel weerstandsvermogen het heeft wordt bepaalde door de fibrillen. Als je je haar slecht behandeld (verven, stijlen) dan vermindert de mate waarin de cellen van de fibrillen stevig bij elkaar blijven. Hierdoor breekt het haar en krijg je gespleten punten.

De geschubde laag beschermt de schors van het haar. De platte keratinevezels, oftewel schubben, van deze laag vormen als het ware dakpannen. Deze ‘dakpannen’ worden aan elkaar verbonden door ceramide (een lipide = vet), wat je kunt vergelijken met cement, speciaal voor het haar dan. De geschubde laag is bestand tegen water en heeft normaal gesproken een glad oppervlak wat het haar laat glanzen (door het weerkaatsen van licht), zorgt dat vocht in de schors wordt behouden en het beschermt zichzelf tegen schadelijke invloeden van buitenaf.

Als je het makkelijk zou samen willen vatten zou je dus kunnen zeggen dat haar bestaat uit vocht, vet (ceramide & talg) en eiwitten(keratine).

(De drie fases van haar)

Volgende…

De haargroei kent 3 verschillende fases, van ontstaan en groei tot het uitvallen. De eerste fase wordt de anagene fase genoemd, oftewel de groeifase. Tijdens deze fase worden steeds nieuwe cellen aangemaakt, waardoor het haar groeit. De lengte van deze fase kan varieren van 2 tot 6 jaar.

De fase daarna heet te katagene fase en wordt ook wel de overgangsfase genoemd. Deze duurt een stuk korter dan de eerste fase, namelijk maar zo’n 2 weken. Gedurende deze tijd komt de haar los van de haarpapil. Het haar valt echter nog niet uit en blijft nog gewoon in de follikel zitten.

De laatste fase is de telogene fase, de zogenaamde rustfase. Deze duurt dan wel weer iets langer dan de katagene fase, maar zeker niet zo lang als de anagene fase. De rustfase duurt ongeveer 3 tot 4 maanden. Dit is de periode waarin de haar dus al los is van de papil, maar zich nog wel in het haarzakje (follikel) bevindt. Onder deze haar groeit inmiddels alweer een nieuwe haar vanuit de haarpapil. Na deze fase valt de haar uit en krijgt de nieuwe haar de ruimte.

Je kunt aan een haar zien in welke fase deze zich bevond door de kleur van de haarwortel. De haarwortel kun je herkennen als dat kleine bolletje aan het begin van een haar. Is deze wit dan heeft de haar alle fases doorlopen, is deze zwart dan bevond de haar zich nog in de groei of overgangsfase.

*

En heb je nog iets geleerd van het artikel? Ik in ieder geval een heleboel tijdens het schrijven ervan. Wat een bijzonder iets is zo'n haar hè? Als je je realiseert hoeveel werk er in je haren zit denk je misschien nog wel eens wat extra na over wat we onze haren allemaal aandoen.